Thời thiền thời Nguyễn

Vua Gia Long thắng Tây Sơn, lên ngôi năm 1802. Những năm chinh chiến đã để lại bao nhiều đổ nát trong xứ sở. Tự viện và tăng sỹ cũng chịu chung số phận; nhiều chùa chiền bị phá hủy, các trung tâm tu học bị giải tán, tăng sỹ tản mác mọi nơi. Một số cao tăng trở về kiến thiết lại các chốn tổ đình và tổ chức lại sự tu học.

Các vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức cũng có để tâm đôi chút về phục hưng lại đạo Phật. Năm 1815 Vua Gia Long sắc tu bổ lại chùa Thiên Mụ. Năm 1826 vua Minh Mạng lại sắc dựng lại chùa Thánh Duyên. Năm 1830 Vua Minh Mạng triệu cao tăng các tỉnh về kinh nhờ bộ Lễ xem xét rồi ban cấp giới đạo và độ điệp cho năm mươi ba vị, trong số đó có Thiền sư Phúc Điền, tác giả của cuốn sách “Đại Nam thiền uyển truyền đăng tập lục”. Năm 1844 vua Thiệu Trị theo di chúc của vua Minh Mạng sắc dựng một ngôi tháp lớn bảy tầng ở chùa Thiên Mụ gọi là Từ Nhân Tháp, cũng năm này vua sắc dựng chùa Diệu Đế. Năm 1849 vua Tự Đức sắc dựng các chùa công như Thiên Mụ, Giác Hoàng, Thánh Duyên, Tam Thai v.v... mỗi chùa phải được trụ trì bởi một vị Tăng Cương để lãnh đạo Tăng chúng tu học, các vị tăng Cương này đều có lương bổng của Chính phủ chi cấp. Năm 1853 vua Tự Đức lại sắc ban ruộng đất cho các chùa như Thiên Mụ, Diệu Đế, Thánh Duyên, Linh Hựu, Long Quang, Tam Thai, Ứng Chân, Khải Tường.

Thời Nguyễn có nhiều bậc danh tăng nổi tiếng như Thiền sư Mật Hoằng, Thanh Đàm, Thanh Nguyên, An Thiền, Nhất Định, Diệu Giác v.v… Một trong những tác phẩm Phật giáo nổi tiếng ở Phật giáo nổi tiếng ở thời Nguyễn là bài tựa của Thiền sư Thanh Nguyên viết cho sách “Pháp Hoa đề cương” của Thiền sư Thanh Đàm và chữ “tâm” của đại thi hào Nguyễn Du.

CÁC TÁC GIẢ THƠ THIỀN TIÊU BIỂU THỜI TRẦN

THIỀN SƯ THANH NGUYÊN (Cuối TK 18, đầu TK 19)

HÒA THƯỢNG THÍCH THANH GIÁC

Phó Trưởng Ban Thường Trực Ban Trị Sự

Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thành Phố Hải Phòng