TS. Đỗ Mạnh Thắng -Giám đốc Bệnh viện hữu nghị Việt Tiệp
Năm 2009, Tổ chức y tế thế giới - WHO đã ghi nhận 9 triệu người bị xẹp đốt sống do loãng xương, trong số đó có 1,4 triệu ca có biểu hiện lâm sàng. Ước tính cứ 22 giây lại có 1 ca xẹp đốt sống do loãng xương. Chi phí hàng năm để điều trị bệnh khoảng 17,03 tỷ USD, và WHO đưa ra khuyến cáo về bệnh loãng xương nói chung và hậu quả của nó là xẹp đốt sống là mối đe dọa cho sức khỏe của cộng đồng, đặc biệt ở các quốc gia, khu vực có quy mô và tốc độ già hóa dân số cao. Tại Việt Nam, ước tính bệnh loãng xương ảnh hưởng đến 2,8 triệu người Việt Nam (khoảng 3,3% dân số), trong đó biến chứng xẹp đốt sống chiếm tới 23%. Chủ yếu tập chung ở lứa tuổi trên 50, phần lớn ở vùng nông thôn do khả năng tiếp cận chẩn đoán và điều trị còn nhiều hạn chế.
Trên thực tế, hiện tại ở Việt Nam, theo nghiên cứu 4200 người tại Thành phố Hồ Chí Minh có tới 14% nữ và 5% nam giới được chẩn đoán loãng xương và có thể bị xẹp thân đốt sống. Theo Cục dữ liệu dân cư Thành phố Hải Phòng năm 2021, dân số Hải Phòng hiện tại là 2,1 triệu dân, trong đó số người từ 45 tuổi trở lên là 756.545 người. Với tỉ lệ xẹp đốt sống chung của người Việt Nam là 3,3% thì ước tính có 24.965 người thành phố Hải Phòng bị xẹp thân đốt sống. Số người cao tuổi ngày càng tăng, do đó bệnh lí xẹp thân đốt sống sẽ có xu hướng gia tăng. Nếu như không được phát hiện, điều trị kịp thời sẽ dẫn tới các biến chứng không đáng có, để lại hậu quả lớn về kinh tế xã hội cho thành phố Hải Phòng.
Những ai cần phải can thiệp tạo hình thân đốt sống bằng cement?
Xẹp thân đốt sống do loãng xương là trạng thái gãy xương siêu nhỏ trong thân đốt sống (vi chấn thương), do lún ép các thân đốt sống gây nên bởi tình trạng mất chất xương từ từ, kín đáo. Bệnh chủ yếu xẩy ra ở người cao tuổi gây các biến dạng cột sống do vỡ lún thân đốt sống, mất vững cột sống, đau đớn kéo dài và hậu quả để lại là suy giảm sức lao động, tăng nguy cơ tàn tật từ đó để lại hậu quả lớn về kinh tế xã hội cho cộng đồng.
Điều trị xẹp đốt sống do loãng xương trước đây tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp chủ yếu là đặt dụng cụ kết hợp xương. Khi điều trị bằng phương pháp này, người bệnh phục hồi sau mổ chậm, nguy cơ thất bại khi đặt dụng cụ cao và khả năng quay trở lại công việc chậm cũng như thời gian lưu lại bệnh viện nhiều ngày làm gia tăng các chi phí cho điều trị bệnh. Mặt khác, một số bệnh nhân phải chuyển tuyến trên để thực hiện phương pháp tạo hình thân đốt sống bằng xi măng càng làm gia tăng chi phí điều trị của người bệnh và gây ra sự quá tải cho các tuyến bệnh viện Trung ương.
Tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Tiệp, mỗi năm có khoảng trên 400 lượt bệnh nhân khám bệnh có liên quan đến loãng xương và trong số đó có 150 ca bị xẹp thân đốt sống cần phải can thiệp bằng tạo hình thân đốt sống (số liệu Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp Hải Phòng năm 2021). Hiện nay số lượng người bệnh có xu hướng ngày càng tăng và các phương pháp thăm khám hiện đại và cho kết quả chính xác hơn.
Tạo hình thân đốt sống bằng cement là gì và Mục đích của tạo hình thân đốt sống?
Đây là phương pháp can thiệp ít xâm lấn, mang lại hiệu quả tối đa trong điều trị bệnh xẹp thân đốt sống do loãng loãng xương. Cement sinh học có tác dụng hàn gắn các đường gẫy xương, bình chỉnh lại chiều cao tối ưu cho thân đốt sống bị tổn thương từ đó làm vững thân đốt sống, thân đốt sống không còn bị lún, xẹp và gù từ đó mang lại hiệu quả giảm đau nhanh chóng và rút ngắn thời gian người bệnh phải lưu tại viện, quay trở lại cuộc sống, sinh hoạt thường ngày nhanh nhất và giảm chi phí trong quá trình điều trị bệnh.
Tạo hình thân đốt sống bằng cement phải đáp ứng đủ các mục tiêu sau:
Tác dụng làm vững cột sống: bản chất của xi măng là Methylmethacrylate monomer khi trùng hợp sẽ tạo thành vật liệu vững chắc nằm trong các hốc xương. Xi măng gần giống với xương, phù hợp với đặc tính sinh học, thích hợp với cơ thể. Sau một thời gian, một phần xi măng sẽ bị cơ thể tái hấp thụ nhưng vẫn còn giữ lại khung cứng tạo điều kiện cho quá trình phát triển xương mới, thuận lợi cho quá trình liền xương tự thân.
Tác dụng chỉnh hình đốt sống: Hai quả bóng được đặt vào phần xương xốp của đốt sống bị xẹp. Khi bóng được bơm tăng thể tích sẽ làm tăng áp lực lên hệ thống xương xốp xung quanh, các bè xương xốp oằn lại và đứt gãy. Những bè xương gãy này bị lèn chặt, đẩy ra xa, tạo nên khoang trống nở rộng trong thân đốt. Kế đó, phần xương xốp sẽ trở nên cứng hơn và dịch chuyển cùng một khối, lực dịch chuyển sẽ lan tỏa đến phần vỏ xương. Nhờ đó, phần vỏ xương nở rộng ra, gần với cấu trúc giải phẫu thông thường. Chiều cao thân đốt sống được nâng lên, hai bờ trên và dưới đốt sống trở nên song song hơn. Phần trung tâm đốt sống, nơi bị tổn thương và gây rối loạn chức năng sẽ được ưu tiên can thiệp, vùng này được lèn chặt ra phía ngoại biên. Phần vỏ xương được giữ lại, xương sẽ liền và trở nên dày đặc hơn do các khoáng chất của phần xương xốp bị tổn thương nén lại. Sau khi quá trình nắn chỉnh đạt tối đa, hai quả bóng sẽ được làm xẹp lại và lấy ra khỏi thân đốt. Cuối cùng, phẫu thuật viên sẽ hoàn tất quá trình bằng việc bơm xi măng vào thân đốt. Có thể nói, chính áp lực nở của 2 quả bóng đã giúp khôi phục lại chiều cao thân đốt sống, từ đó chỉnh góc gù của cột sống. Việc lèn xương xốp ra phần vỏ xương và bơm hai khối xi măng cứng bên trong vừa giúp chỉnh hình được đốt xẹp, vừa tạo nên một đốt sống vững chắc.
 |
 |
 |
 |
|
Quá trình nâng thân đốt sống và lèn chặt xương bằng bóng |
Quá trình bơm cement tạo hình lại thân đốt |
||
Tác dụng giảm đau:
Nguyên nhân gây đau ở người bệnh xẹp thân đốt ống là do sự trượt lên nhau của các bè xương tác động vào các thụ cảm thần kinh nằm ở xoang 1/3 trước thân đốt sống. Ngoài ra, khi đốt sống bị xẹp giảm chiều cao, gây tổn thương mỏm khớp cột sống, làm hẹp lỗ liên hợp, dẫn đến biểu hiện đau lan tỏa xung quanh đốt sống. Chất xi măng có tác dụng hàn gắn lại các gãy xương siêu nhỏ tạo ra những cầu nối giữa các xương gãy. Sự làm vững cơ học cũng có liên quan đến cơ chế giảm đau sau tạo hình lại thân đốt sống bằng bơm xi măng có bóng, do đó ngăn chặn sự kích thích các thụ cảm thần kinh gây đau tại màng xương, tủy xương và hệ thống tiểu đảo. Bên cạnh đấy, phản ứng trùng hợp của Methylmethacrylate sẽ tỏa nhiệt, có thể lên tới 700 và đốt các thụ thể cảm nhận thần kinh trong thân đốt sống, dẫn đến người bệnh không còn cảm giác đau. Cuối cùng, chính cơ sở chỉnh hình của bơm xi măng có bóng sẽ làm vững các mỏm khớp cột sống, nâng cao lỗ liên hợp, giúp giảm đau lan tỏa cho người bệnh.
Đối tượng nào kiểm soát để tránh mắc bệnh
Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương: độ tuổi từ 45 trở nên, phụ nữ mãn kinh, mắc các bệnh lí cơ xương khớp, lạm dụng thuốc Corticoid kéo dài…
Đau lưng cấp và mạn tính, có thể có yếu tố chấn thương nhẹ
Biến đổi dáng đi: gù, vẹo cột sống…
Thăm khám lâm sàng tại các cơ sở có đủ điều kiện: trình độ, các máy móc, phương tiện chẩn đoán
Đo mật độ xương: chỉ số mật độ xương Tscore < -2.5
Chụp XQ cột sống các tư thế
Chụp cắt lớp vi tính cột sống
Chụp cộng hưởng từ cột sống
Điều trị sau tạo hình thân đốt sống bằng cement sinh học
Uống thuốc chống loãng xương
Phục hồi chức năng bằng các bài tập về cột sống
Tắm nắng và bổ xung khoáng chất, vitamin hợp lí
Từ bỏ thói quen: uống bia, rượu và các chất kích thích.
Khám lại định kì theo hướng dẫn của bác sĩ
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
