ĐƯỢC TRUYỀN THỪA BỞI ĐẠI DANH Y LÊ HỮU TRÁC ThS. Nguyễn Minh Thuỵ, Bà Lê Thị Minh Nguyệt, PGS.TS. Nguyễn Bá
Quang, PGS.TS. Trần Văn Thanh, PGS.TS. Đậu Xuân Cảnh, VS.GS.TS. Phạm Văn Thức, BSCKII. Lê Trung Dũng & CS
2.3. Vấn đề khí, huyết, tân dịch
2.3.1. Vấn đề khí
Theo YHCT, khí có nhiều nghĩa do dùng trong các giới hạn khác nhau. Ví dụ như lục khí, tà khí, thiên khí, địa khí, nhân khí, chính khí, chân khí. Trong nội dung này của “bài tham luận”, chúng tôi chỉ bàn về nhân khí. Nếu cả hai nền y học coi khí là vô hình, là động lực cho hoạt động sống của cơ thể, là quá trình chuyển hóa, thì năng lực, công năng, tác dụng của khí chính là năng lực,
công năng, tác dụng của quá trình chuyển hóa. Và YHCT phân chia ra các loại khí khác nhau như sau:
2.3.1.1. Nguyên khí
Do thận tinh hóa sinh, do cha mẹ truyền cho. Mệnh môn là nơi tinh và thần tàng ở đó, là nơi “nguyên khí” gắn bó chặt chẽ ở đó. “Nguyên khí” thông qua đường biệt ở Tam tiêu để đến mọi nơi trong cơ thể, khi đến các tổ chức nào thì mang tên tổ chức đó để thúc đẩy hoạt động chức năng của nó. Cụ thể như: Ở kinh mạch có kinh khí, ở vệ có vệ khí, ở huyệt có thần khí, ở tạng có tạng
khí, ở âm có âm khí, …. “Nguyên khí” cũng gắn liền và quyết định các quá trình sinh ra, trưởng thành, sinh đẻ, phát dục cho đến trăm tuổi. Vì vậy có thể thấy, “nguyên khí” là khí tiên thiên, nó là gốc của ngũ tạng lục phủ, là rễ của 12 kinh mạch, …
Nên nói theo YHHĐ, “nguyên khí” chính là quá trình chuyển hóa, kiểu chuyển hóa bẩm sinh.
2.3.1.2. Tông khí
Theo YHCT, “tông khí” do thanh khí từ Phế hít vào kết hợp với tinh khí của thủy cốc do Tỳ Vị đưa tới; “Tông khí” tụ lại ở ngực (Khí hải), từ ngực “tông khí” phân bố đi toàn thân. “Tông khí” có hai công năng lớn: Một là đi lên họng làm nhiệm vụ hô hấp, có liên quan đến thanh âm, hơi thở, ngôn ngữ mạnh hay yếu. Hai là xuyên vào tâm mạch để thúc đẩy sự vận hành của huyết dịch trong mạch mà nuôi dưỡng toàn thân, …. YHCT đặt tên là “tông khí”, có ý nghĩa rất sâu sắc và đúng đắn với chức năng, giá trị của nó. Vì ở đây, nó là khí chính tông, là loại khí rất quan trọng, chủ chốt, bởi chữ “tông” thường được gắn với “tổ tông” (ông tổ nhất gọi là tổ - “nguyên khí”, thứ đến là tông - “tông khí”), ….
Nếu nói theo YHHĐ, “tông khí” sẽ chính là các quá trình chuyển hóa tại tâm mạch (Qúa trình chuyển hóa và chu trình Krebs của tất cả các tế bào tại hệ thống tuần hoàn). Mà theo YHHĐ thì các vai trò rất quan trọng của hệ tuần hoàn cùng mối liên quan mật thiết thường xuyên với hệ hô hấp và hệ tiêu hoá đã rất rõ ràng. Cùng với đó, vì cơ thể sống có thể không ăn uống khá dài ngày hoặc nhiều giờ, nhưng không thể ngừng thở chỉ vài phút. Chính điều này cũng thật sự rất có giá trị và đúng tương ứng với những đánh giá để đặt tên là “tông khí” của YHCT.
2.3.1.3. Vệ khí
Theo YHCT, “vệ khí” cũng do chất tinh vi của thủy cốc hóa sinh, nó là một phần của dương khí. “Vệ khí” là khí ở bên ngoài kinh mạch, nó là khí dũng mãnh của thủy cốc.“Vệ khí” không nơi nào không đến. “Vệ khí” vừa có khả năng ôn dưỡng mọi bộ phận, vừa để đóng mở tuyến mồ hôi, nhất là nó bảo vệ cơ thể, chống đỡ ngoại tà xâm phạm, nên gọi là “vệ khí”. YHCT đặt tên là “vệ khí” cũng rất đúng với các chức năng, giá trị thực của nó. Vì ở đây cần hiểu: “Vệ khí” tức là một loại khí có chức năng bảo vệ cơ thể, vì chúng ta thấy chữ “vệ” thường được gắn với từ “vệ sinh” (sống cho được giữ gìn, phòng giữ mà khỏe mạnh), “túc vệ - thị vệ” (chức quan hộ vệ, bảo vệ nhà vua), .... Cũng có một cách nói về đường vận hành của “vệ khí” như sau: “Vệ khí ban ngày chạy ở phần dương 25 vòng, ban đêm chạy ở phần âm 25 vòng, một ngày đêm cũng chạy 50 vòng”.
Theo YHHĐ, hệ miễn dịch là hệ thống phòng thủ tự nhiên của cơ thể, nó bảo vệ con người luôn khỏe mạnh, ngăn ngừa bị mắc bệnh. Hệ miễn dịch của cơ thể nằm ở khắp nơi trong cơ thể. Hệ này chính là hệ thống được tạo thành từ mạng lưới các tế bào đặc biệt, chúng phối hợp với nhau để ngăn chặn, tìm kiếm, tấn công, tiêu diệt hoặc kìm hãm các yếu tố gây bệnh sinh ra hoặc xâm
hại vào cơ thể thường có trong cuộc sống.
Như vậy, nếu nói theo YHHĐ, “vệ khí” chính là các quá trình chuyển hóa tại tất cả các tế bào của hệ thống miễn dịch. Hiện nay, tuy hệ miễn dịch đã được nghiên cứu, đánh giá ở mức rất hiện đại và chính xác, nhưng chưa phải đã là tất cả, cùng trước vấn đề nhịp sinh học vận hành theo ngày đêm của “vệ khí”, nên sau đây cũng sẽ cần phải được nghiên cứu sâu rộng nhiều hơn.
2.3.1.4. Dinh khí (Doanh khí)
“Dinh khí” vận hành trong hệ thống kinh lạc, nó cũng sinh ra từ thủy cốc, nguồn gốc hóa sinh từ Tỳ Vị, tính chất nhu thuận, có tác dụng hóa sinh huyết dịch, nuôi dưỡng toàn thân. “Dinh khí” vận hành từ trung tiêu rót lên Thái âm Phế kinh ở tay, sau đó thông qua các đường kinh lạc toàn thân để vận hành không ngừng và đi tới mọi bộ phận trong cơ thể. “Dinh khí” vận hành được 50 vòng trong một ngày đêm. “Dinh khí” và “vệ khí” cùng chảy với nhau, dinh chảy trong kinh lạc, vệ chảy ở ngoài, một âm một dương, nên rất khăng khít và luôn thông với nhau. YHCT đặt tên là “dinh khí” cũng chỉ bởi các công năng, giá trị của nó đối với cơ thể. Tức là, “dinh khí” chính là một loại khí có chức năng đảm bảo việc dinh dưỡng đối với tất cả các bộ phận như các tạng phủ, cân cơ, … trong cơ thể, để từ đó các bộ phận đó mới phát huy được các chức năng của chính nó. Như vậy, nói theo YHHĐ, “dinh khí” chính là các quá trình chuyển hóa trong hệ thống kinh lạc, nó diễn ra ở ngoài hệ thống tuần hoàn và miễn dịch để đảm bảo tốt nhất việc nuôi dưỡng, chuyển hoá và các hoạt động chức năng tương ứng của tất cả các bộ phận, tổ chức đó.
Và như vậy, điều mà YHCT gọi là đường kinh mạch lạc để cho “dinh khí vận hành” sẽ là một đường không được hữu hình như các ống mạch máu và mạch bạch huyết. Cho đến nay, việc xác định “dinh khí vận hành” trong hệ kinh lạc cũng chính là một vấn đề lớn rất cần được nghiên cứu sâu rộng nhiều hơn.
(Theo các công bố khoa học gần đây về sự liên quan, trùng hợp của hệ kinh lạc và hệ mô liên kết, nên trong dòng dịch kẽ, việc các tế bào cùng dòng vật chất cũng dịch chuyển, tuần hoàn để một ngày đêm đạt được 50 vòng trong hệ kinh lạc cũng là hợp lý)
2.3.1.5. YHCT cũng thường đề cập đến: Tạng khí và phủ khí (Tâm khí, Phế khí, Tỳ khí, Đởm khí,…); Cốc khí; Thần khí của các huyệt.
2.3.2. Vấn đề huyết và tân dịch
2.3.2.1. Theo YHCT, huyết được tạo thành từ các chất tinh vi của đồ ăn và nước uống, nó có nguồn gốc từ Tỳ Vị, được đưa lên Phế và qua sự khí hóa của Phế để tạo ra huyết, huyết theo mạch để nuôi dưỡng toàn cơ thể.
2.3.2.2. Còn tân dịch cũng được tạo thành từ các chất tinh vi của đồ ăn và nước uống, có nguồn gốc từ Tỳ Vị. Trong quá trình vận hành, huyết và tân dịch luôn có chuyển hóa và bổ sung cho nhau. Tân dịch là thủy dịch trong cơ thể..Tân và dịch thường được nói cùng nhau, nhưng tính chất, vị trí phân bố và công năng là khác nhau. Tân là loại trong và loãng, phân bố tại cơ và da, còn có tác dụng làm ấm cơ thể. Dịch là loại dính đặc, phân bố và làm nhuận dưỡng các khớp, não tủy và các khổng khiếu. Ngoài ra, tân và dịch cũng còn phụ thuộc vào các tình trạng của cơ thể và các biến đổi của môi trường bởi các mối liên quan của cân bằng âm dương.
2.3.2.3. Các khái niệm về huyết và tân dịch như vậy, có khá nhiều điểm giống với máu và tân dịch của YHHĐ. Nhưng rất nhiều lúc, nếu chúng ta chỉ dừng lại ở các khái niệm như vậy thì sẽ không cắt nghĩa được hết các khái niệm cũng như những biểu hiện trong sinh lý, bệnh lý của âm, dương, khí, huyết trong các tạng phủ, kinh mạch,… như: Can huyết, Can khí, Can âm, Can dương; Huyết gắn liền với “tông khí”, “dinh khí”, ...
2.3.2.4. Và nếu chúng ta nhìn nó sống hơn, bản chất và biện chứng hơn, chúng ta thấy trong máu, trong tân dịch hay trong tất cả các tế bào sống đều luôn có các vật chất chuyển hóa. Các loại vật chất này không ngừng thay đổi bởi các quá trình chuyển hóa luôn không ngừng diễn ra trong mọi bộ phận của cơ thể sống. Cho nên, chỉ có huyết được gắn liền với “tông khí”, sẽ chính là các vật chất chuyển hóa được gắn liền với máu - màu đỏ.
2.3.2.5. Vì vậy, với tất cả những cơ sở như trên, khi chúng ta có các khái niệm hoàn hảo như vậy về huyết theo YHCT, thì chúng ta rất cần có cả các khái niệm đầy đủ và chính xác theo YHHĐ là: Huyết không bao giờ là máu hoặc chỉ là các vật chất chuyển hoá trong máu, mà huyết phải là tất cả các loại vật chất chuyển hóa trong khắp cơ thể. Và tất nhiên, huyết cũng luôn đặc trưng, luôn liên quan rất chặt chẽ với “tinh, khí, thần – cấu trúc, chuyển hoá, chức năng” của từng cơ thể hoặc từng bộ phận khác nhau trong cơ thể.
2.4. Khí công học với YHHĐ
2.4.1. Khí công là công phu cùng công dụng, lợi ích đem lại của việc luyện khí, luyện khí càng công phu thì công năng tác dụng sẽ càng lớn. Ngày nay, liệu pháp khí công đã càng được khẳng định là một liệu pháp hữu hiệu trong phòng và điều trị bệnh.
2.4.2. Luyện khí của khí công có 3 mặt: Vận, truyền và phát khí. Vận khí là di động khí trong cơ thể và dẫn khí tới một vùng, một cơ quan hay dọc theo kinh mạch; Truyền khí hay nội lực là qua hai bàn tay hay ngón tay, vận khí của cá nhân mình sang cho người khác để truyền nội lực với mục tiêu trị bệnh và phục hồi sức khỏe bị suy nhược; Phát khí là phóng khí hay phát công, là một trong những mục tiêu cao của người luyện tập khí công. Phát khí bằng ngón tay hoặc bằng bàn tay qua huyệt Lao cung, nhằm hai mục tiêu điều trị bệnh và chiến đấu.
2.4.3. Vì “khí chính là quá trình chuyển hóa”, nên tất cả các vấn đề đó suy cho cùng chính là: Khi luyện tập khí công một cách công phu và đúng, thì chúng ta sẽ làm thay đổi hoặc điều chỉnh và điều khiển được các quá trình chuyển hóa của cơ thể hoặc của từng bộ phận, thậm chí tại ngay một số đại huyệt nhất định nào đó trên cơ thể theo ý muốn. Hơn nữa, chính các Nhà khí công cũng đã thông qua các tương tác qua bàn tay, ngón tay hoặc qua huyệt của cơ thể mình để có thể điều chỉnh, hồi phục hoặc điều khiển được sức khỏe cùng quá trình chuyển hoá của người bệnh cũng như đối thủ.
3. Kết luận
3.1. Nền YHCT với đặc tính hết sức minh triết, mà Đại Danh y Hải Thượng Lãn Ông cùng với các Danh y phương Đông khám phá và để lại cho nhân loại, ngày nay đã và đang được Tổ chức Y tế Thế giới cùng các nước: Việt Nam, Trung Quốc, Nam và Bắc Triều Tiên, Nhật Bản, … rất trân trọng, nghiên cứu, đánh giá để kết hợp sâu rộng cùng với nền YHHĐ trong công cuộc phục vụ,
chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ con người.
3.3. Cũng dựa trên các cơ sở khoa học hiện đại nền tảng đầu tiên đó cùng với đường lối, chủ trương và mục đích xây dựng nền y học với nhiều ưu việt, chúng tôi nhận thấy cũng còn nhiều vấn đề rất cần phải được nghiên cứu ở mức hiện đại và chính xác hơn, đặc biệt là các vấn đề: Âm dương khí huyết của các tạng phủ; “Dinh khí- kinh khí” trong hệ kinh lạc, trong từng đường kinh mạch; “Thần khí” của các huyệt; “Vệ khí” ở kinh dương, kinh âm theo ngày đêm; Các nội dung của các học thuyết âm dương, ngũ hành,… Tức là, chúng ta chủ yếu phải nghiên cứu hiện đại và khoa học nhất các quá trình đồng hoá, dị hoá, quá trình chuyển hóa và vật chất chuyển hóa trên toàn cơ thể và từng bộ phận trong sinh bệnh lý cũng như dưới các tương tác đúng đắn của khí công cùng các tất cả liệu pháp phòng và điều trị bệnh khác.
SCIENTIFICIZED SOME CONCEPTS OF TRADITIONAL MEDICINE BE PASSED DOWN BY
HAI THUONG LAN ONG LE HUU TRAC
Thuy NgM, Nguyet LThM, Quang NgB, Thanh TrV, Canh DX, Thuc PhV, Dung LTr et al
2.3. Problems of the qi, xue, jin, ye (氣 血 津 液)
2.3.1. The qi’ issue:
According to the TM, the qi has many meanings due to its use in different terms. For example: liu qi 六氣, xie qi 邪氣, tian qi天氣, ren qi 人氣, zheng qi 正氣, etc. In these contents, we only talk about the ren qi of body.
If the qi is invisible, is the metabolism, is motivation for normal activities of the living body, so capacity, performance, effect of the qi are also the capacity, performance, effect of the metabolism.
The TM dissociates the different and main types of the qi as follows:
2.3.1.1. The yuan qi 元氣
Yuan qi due to biochemistry from the shen 腎 and genesis from the parents. Ming men 命門 is the place where the yuan qi is closely attached. From here, the yuan qi goes to every part of the body, when it comes to any part, it bears the name of that part to motivate and promote its functional activities. Detail: In the meridians there is jing qi 經氣, in the xin mai 心脉 there is zong qi 宗氣, in the acupoints there is shen qi 神氣, in the wei be the wei qi 衛氣, in the shen be the shen qi 腎氣, in the wei be wei qi 胃氣, in the zang be the zang qi 臟氣, in the fu there is fu qi 腑 氣, etc. Therefore, it can be seen that the yuan qi is the primordial and basic qi of human. It also ensures the birth, growth, sexuality and reproduction of the body. To speak according to the MM that's innate metabolic type and the healthy or weak human also relates with this innate metabolism.
2.3.1.2. The zong qi 宗氣
According to the TM, the zong qi due to the clean air of the environment is breathed in by the fei 肺 and combined with jing qi 精氣 of foods and water be broughted to by the pi 脾. The zong qi converges in chest, and goes to xin mai 心脉 to motivate transformation and circulation of xue ye 血液 in the mai 脉 to nourish every part in the body.
The TM calls and names be zong qi, which has a very deep meaning and its true value. Because here, we understood as: It is zheng zong qi 正宗氣, a very important qi, because word "zong 宗" is often associated with "zu zong 祖宗" (The first zu 祖 is called the zu - the yuan qi 元氣, the second is the zong – zong qi 宗氣), etc
If said according to the MM, the zong qi will be the metabolism to transform and transport nutrients and metabolic products of cells with the participation of high level of oxygen at the xin mai - the blood pulses (It’s the metabolism and Krebs cycle of all cells in the circulatory system. It is related with breathing problems to take oxygen from nature and release carbon dioxide into the environment. It is also related with nutrients and drinking water from the digestive tract be raised. All these substances and oxygen will be carried by the circulatory system to be metabolized and nourished the whole body through connective tissues, and also through the connective tissues, the substances are metabolic products and carbon dioxide be diffused from the cells back into circulation. Besides, because a living body can fast eat or drink in long time or many hours, but cannot stop breathing only in few minutes. These things are also very valuable for the evaluations and calls be zong qi of the TM).
2.3.1.3. The wei qi 衛氣
According to the TM, the wei qi belongs to the yang qi 陽氣 of the body, due to the biochemistry of the pure and small materials from the foods and water; It is also derived from the pi wei 脾胃; It goes at outside of the jing mai 經脉 and has strong and drastic; The wei qi contributes nourish and warm the zang fu 臟腑, belly, chest, muscles, skin, etc, nowhere are not come; And it has also the functions to open and close sweat glands. Because the wei qi has important functions as above, specially it protects body, so it’s called the wei qi.
There is a speak’ way about the specific operation of the wei qi as follows: Daytime, the wei qi runs 25 laps in yang part, the night runs 25 laps at yin part, and both day and night also runs 50 laps.
According to MM, the immune and lyphatic system is the body's natural defensive systems and also distributed in the entire body to protect the body. So, i.e the wei qi is metabolism at the all living cells of the immune and lyphatic system. Currently, although the immune and lymphatic systems have been studied and evaluated at the very modern levels, but they are not all, together with problem of the biological rhythms operating in the day and night of the wei qi as above, so hereafter, both TM and MM also very need to study more extensively.
2.3.1.4. The ying qi 營氣 – jing qi 經氣
According to the TM, the ying qi due to the biochemistry of pure and small materials from the foods and water at the pi wei 脾胃. The ying qi is poured into the fei jing 肺經 and according to the jing luo xi tong 經絡系统 to move and ensure nourish all parts of the body goodestly. The ying qi circulates 50 laps / 24 hours. The ying qi and wei qi circulate together, the ying circulates in the jing luo, the wei in the outside.
Thus, i.e the ying qi is the metabolism together with the move and circulation of materials at the jing luo xi tong, at the outside of the circulatory, immune, lyphatic and zang fu’ systems, etc to ensure nourish goodestly the entire body. Because according to the descriptions about location and function of the jing luo xi tong and connective system as well as in some recent scientific publications, so these two systems seem to belong together.
So far, the determination of the ying qi operates in the jing luo xi tong as above, not found any of full descriptive study. And this is a problem very need be studied at the more deep and wide levels. (Actually, in the interstitial fluid flow, it is also very reasonable for the cells and materials can move and circulate to reach 50 laps in a day and night)
2.3.1.5. The fu qi 腑氣 and zang qi 臟氣.
The zang qi (Xin qi 心氣, Gan qi 肝氣, Shen qi 腎氣, etc) and fu qi (Wei qi 胃氣, Dan qi 胆氣, etc) will be characteristic metabolisms at cell’ organizations of that each zang or fu.
2.3.1.6. The shen qi 神氣 of acupoints
It’s metabolisms and corresponding metabolic materials at cell’ organization of acupoints all have certain functions and effects to body.
2.3.1.7. The gu qi 穀氣
The gu qi is qi of the foods and water, ie it’s metabolism and digestion of the foods and water happening at the gastrointestinal system of body.
2.3.2. The xue, jin and ye (血, 津 and 液):
2.3.2.1. According to the TM, the xue 血 is made up from the pure and small materials of the foods and water, and it is derived from the pi wei 脾胃, it is posted to fei 肺, and through the biochemistry of the fei to create the xue. The xue flows in the mai 脉 to nourish the entire body. Those performances must be relied on impulse of the qi, even both the qi xue in the blood pulses.
2.3.2.2. The jin ye is also made up from the pure and small materials of the foods and water, and it is derived from the pi wei 脾胃. In tranfportation and movement, the xue and jin ye allways have complements each other. The jin and ye are shui ye 水液 in the body, as follows: sweat, urine, etc.
The jin 津 and ye 液 are often told together, but the property, distributive location and function are different. The jin is clear and diluted type, it is allocated at the muscles and skin to warms the body. The ye is sticky and thick type; it wets and nourishs joints, brain, marrow and holes communicate with the outside. Besides, the jin and ye also depend on the body’ conditions and environmental changes in balance of the yin yang 陰陽. Eg: Summer is hot and sunny, the sweat will be abundant then the urine is little and red; Winter is cold, the sweat out a little then the urine will be abundant; Yin xu 陰虚 creates reduction of the jin ye; Yang xu 陽虚 often creates increase of the jin ye, etc.
2.3.2.3. The concepts of the xue and jin ye as so, there are quite a lot of same concepts with the blood and fluids in the MM. But a lot of time, if we only stop at the concepts as so then won't be fully explained the concepts as well as the expressions in the physiology and pathology of the yin, yang, qi, xue at the zang fu 臟腑, jing luo xi tong 經絡系统, etc as: Gan xue 肝血, Gan qi 肝氣, Gan yin 肝陰, Gan yang 肝陽, Xin xue 心血, Xin qi 心氣, Xin yin 心陰, Xin yang 心陽, Shen yin 腎陰, Shen yang 腎陽, Shen qi 腎氣, Shen xue 腎血, the qi xue 氣血 of the jing luo 經絡, etc.
2.3.2.4. And if we look at it more living, more broad, more dialectical, we see that in the blood, in the fluid or in the living cells there are always the metabolic materials. The metabolic materials are always changed because the metabolisms be always happened on all the living organizations of the body.
2.3.2.5. Therefore, with all the bases mentioned above, when we have the complete concepts as so of the xue 血 according to the TM, we very need to have the more full concepts about the xue 血 according to the MM, i.e the xue is never just the blood, but actually the xue must be the metabolic materials (The xue is the metabolic materials found in and from composition of blood – red color, and of course, the xue also closely relates with the jing, qi, shen 精 氣 神 - the genotype or structure, metabolic type, phenotype or function of each body or each different part in the body).
2.4. The qi gong 氣功 with the MM
2.4.1. The qi gong is meticulousness, cares and effects, benefits, uses of practice according to the qi gong’ method; These meticulous and carful practices are more and more, the effects and uses will be bigger and bigger
2.4.2. The practice of qi gong’ method has 3 aspects: Yun, chuan and fa qi. The yun qi 運氣: I.e it moves the qi in the body and conducts the qi to an organ, a part or according to the jing luo; The chuan qi 傳氣: I.e it gives internal energy to ill person through hands or fingers of the qigonger, with target to treat diseases or to recuperate the zheng qi 正氣 of the body; The fa qi 發氣: I.e it eject or release the qi through the fingers or hand or point, this is one of high goals of a qigonger, with two targets: treatment and fight.
2.4.3. Because "The qi 氣 is the metabolism”, so all the those issues will be: When we train the qi gong meticulously, carefully and strictly, we will create the changes, adjustments and controls of the metabolisms of the body or any of parts, even at some certain acupoints on the body.
Moreover, the interactions through the hands, fingers or through the acupoints of qigonger can adjust, restore and change the health for the patient as well as to fight with opponents. I.e, those interactions will also change, adjust and control the metabolisms of the patients and opponents.
3. CONCLUSION
3.1. That is the first foundational topic according to the modern science and MM of the TM. On those modern and scientificized bases, the TM is passed down by Hai Thuong Lan Ong Le Huu Trac and famous doctors will be increasingly harmonized, combined and developed with the MM in the ill prevention and treatment fastly and rightly.
3.2. On the bases as such, we see also a lot of big problems must be studied most modernly and precisely. Those are: The ying qi 營氣 - qi xue 氣血 in the jing luo xi tong 經絡系统, qi xue in each jing mai 經脉, shen qi 神氣 of acupoints, etc (I.e, we must study about the metabolisms and metabolic materials at that each zone and part on the body as well as the qi gong’ 氣功, acupuncture, moxibustion therapies, etc most modernly). Also from that, the TM will make an important contribution to construct an advanced, scientific, modern, developed and popular medical background according to the right policy and strategy of many countries as: Vietnam, China, Japan, North and South Korea, etc as well as WHO.
Tài liệu tham khảo
1. Báo Hà Tĩnh (19/7/2024). Hướng tới Lễ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1724 -2024). https://hatinh.gov.vn
2. Báo Hưng Yên (23/11/2023). Năm 2024, UNESCO sẽ kỷ niệm 300 Ngày sinh của Danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.
https://baohungyen.vn
3. Bộ Y tế. Vụ Khoa học và Đào tạo (2012). Hoá sinh. Nxb Y học. Tr17-348.
4. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (2005). Hải Thượng Y tông tâm lĩnh. Nxb Y học
5. Nghị quyết 266 - CP (1978). Nghị quyết về phát triển YHCT kết hợp chặt chẽ với YHHĐ, nhằm xây dựng nền Y học Việt Nam.
6. Ngô Gia Hy (2006). Khí công và YHHĐ. Nxb Đồng Nai. Tr 9-647.
7. Nguyễn Tài Thu, Trần Thúy (1997). Châm cứu sau đại học. Nxb Y học.
8. Nguyễn Minh Thuỵ & CS (2022). Cơ sở lý luận cơ bản để kết hợp YHCT với YHHĐ. Sách chuyên khảo. Nxb Y học
9. Trường ĐHY Hà Nội. Bộ môn YHCTDT (1999). Y học cổ truyền. Nxb Y học. Tr3-1173.
10. Trường ĐHY Hà Nội. Bộ môn Y sinh học - Di truyền (2008). Sinh học. Nxb Y học Tr5-298.
11. WHO tổ chức hội nghi cấp cao toàn cầu đầu tiên về Y học cổ truyền. 2023. https://www.vietnamplus.vn
12. Traditional Chinese medicine - Wikipedia. https://en.wikipedia.org
13. Harvard Medical School Recommends (2019). Qigong Institute. https://www.qigonginstitute.org/category/68/harvard-medic-schoolrecommends
14. Scientists say they discovered a “new organ” in the body. 2018. https://www.upi.com. Scientific Reports
